Thơ đọc lúc nửa đêm

Lời tựa

Tại sao thơ đọc lúc nửa đêm? Đêm là lúc khí dương đã đến điểm tàn mạt, khí âm đang đà thịnh trưởng. Chân tay chim cò đến lúc ngơi nghỉ, tâm tư thư thái ko còn phóng dật, chả phải lúc thích hợp để ngâm đọc thi văn của các bậc hiền nhân tài tử lắm sao.

Giả như có kẻ nhiêu khê hỏi là: thế ko có thơ nào để đọc vào buổi sớm hay buổi trưa sao? Thì bần đạo mượn ý người xưa mà đáp rằng: trẻ ko nên đọc tam quốc, già ko nên coi thủy hử vậy.

Đời người ngắn nỗi. Thêm một dục ý nào khác thêm giọt nước vào bể dục. Bần đạo mạn ý mượn thi văn của cổ nhân làm con thuyền độc mộc chèo chơi trên cái bể dục của nhân gian.

Thi thoảng nửa đêm có tâm tư, bần đạo vào đây đăng lên 1 bài thơ. Thí chủ nào cũng có nhã hứng thì vodka cho nhé.
 
Bài Sơ thu cảm hứng, như trong tập Bắc hành tạp lục của Nguyễn du:

Tiêu tiêu lạc mộc Sở giang không
Vô hạn thương tâm nhất dạ trung
Bạch phát sinh tăng Ban định viễn
Ngọc môn quan ngoại lão thu phong

Dịch nghĩa:

Lá đổ rạt rào, sông Tương quạnh vắng
Trong một đêm thấy lòng đau vô hạn
Tóc bạc làm Ban siêu thêm chán ghét
Ngoài ải Ngọc môn làm bạn lâu năm với gió thu
 
Bài Tạp thi kì nhất của Nguyễn du:

Tráng sĩ bạch đầu bi hướng thiên
Hùng tâm sinh kế lưỡng mang nhiên
Xuân lan thu cúc thành hư sự
Hạ thử đông hàn đoạt thiếu niên
Hoàng khuyển truy hoan Hồng Lĩnh hạ
Bạch vân ngoạ bệnh Quế Giang biên
Thôn cư bất yếm tần cô tửu
Thượng hữu nang trung tam thập tiền

Dịch nghĩa:

Tráng sĩ đầu bạc buồn thảm nhìn lên trời
Hùng tâm sinh kế đều mờ mịt
Lan mùa xuân cúc mùa thu thành ra sự hão huyền
Nóng mùa hè lạnh mùa đông đoạt đi tuổi trẻ
Chó vàng mải tìm vui dưới chân núi Hồng
Mây trắng thì nằm bệnh bên sông Quế
Ở chốn thôn quê không chán nản, vẫn mua rượu luôn
Trong túi hãy còn ba mươi đồng tiền
 

Dạ vũ ký bắc

Quân vấn quy kỳ vị hữu kỳ,
Ba sơn dạ vũ trướng thu trì.
Hà đương cộng tiễn tây song chúc
Khước thoại Ba sơn dạ vũ thì.
 
Xứ ta thiếu gì thơ hay mà phải lấy của thằng hàng xóm.

Cảm hoài [Thuật hoài]

Thế sự du du nại lão hà,
Vô cùng thiên địa nhập hàm ca.
Thời lai đồ điếu thành công dị,
Vận khứ anh hùng ẩm hận đa.
Trí chúa hữu hoài phù địa trục,
Tẩy binh vô lộ vãn thiên hà.
Quốc thù vị báo đầu tiên bạch,
Kỷ độ Long Tuyền đới nguyệt ma.

Thơ này của Danh tướng Đặng Dung nghe nó thấm đã sát khí chưa?

Tao thích bản dịch của Phan kế Bính hơn, bản Tản Đà nó uỷ mị quá

Việc đời bối rối tuổi già vay,
Trời đất vô cùng một cuộc say.
Bần tiện gặp thời lên cũng dễ,
Anh hùng lỡ bước ngẫm càng cay.
Vai khiêng trái đất mong phò chúa,
Giáp gột sông trời khó vạch mây.
Thù trả chưa xong đầu đã bạc,
Gươm mài bóng nguyệt biết bao rày.
 
Kỷ Hợi tuế - Tào Tùng
Trạch quốc giang sơn nhập chiến đồ
Sinh dân hà kế lạc tiều tô
Bằng quân mạc thoại phong hầu sự
Nhất tướng công thành vạn cốt khô
 
Bài Cẩm sắt của Lý thương ẩn

Cẩm sắt vô đoan ngũ thập huyền
Nhất huyền nhất trụ tứ hoa niên
Trang sinh hiểu mộng mê hồ điệp
Thục đế xuân tâm thác đỗ quyên
Thương hải nguyệt minh châu hữu lệ
Lam điền nhật noãn ngọc sinh yên
Thử tình khả đãi thành truy ức
Chỉ thị đương thời dĩ võng nhiên

Mạn phép dịch nghĩa là:

Cây đàn sắt đẹp đẽ vì cớ gì có 5 chục dây
Mỗi dây mỗi trụ gợi nhớ lại thời trai trẻ
Học trò họ Trang mộng sớm mê làm con bướm
Vua nước Thục tiếc xuân chết hóa thành đỗ quyên
Biển xanh trăng sáng khiến ngọc trai có lệ
Ruộng lam trời ấm làm viên ngọc hóa khói hơi
Tình này có thể đã là kỉ niệm
Chỉ là ngày đó không được như ý nguyện
 
Bài Cẩm sắt của Lý thương ẩn

Cẩm sắt vô đoan ngũ thập huyền
Nhất huyền nhất trụ tứ hoa niên
Trang sinh hiểu mộng mê hồ điệp
Thục đế xuân tâm thác đỗ quyên
Thương hải nguyệt minh châu hữu lệ
Lam điền nhật noãn ngọc sinh yên
Thử tình khả đãi thành truy ức
Chỉ thị đương thời dĩ võng nhiên

Mạn phép dịch nghĩa là:

Cây đàn sắt đẹp đẽ vì cớ gì có 5 chục dây
Mỗi dây mỗi trụ gợi nhớ lại thời trai trẻ
Học trò họ Trang mộng sớm mê làm con bướm
Vua nước Thục tiếc xuân chết hóa thành đỗ quyên
Biển xanh trăng sáng khiến ngọc trai có lệ
Ruộng lam trời ấm làm viên ngọc hóa khói hơi
Tình này có thể đã là kỉ niệm
Chỉ là ngày đó không được như ý

Bài Cẩm sắt của Lý thương ẩn

Cẩm sắt vô đoan ngũ thập huyền
Nhất huyền nhất trụ tứ hoa niên
Trang sinh hiểu mộng mê hồ điệp
Thục đế xuân tâm thác đỗ quyên
Thương hải nguyệt minh châu hữu lệ
Lam điền nhật noãn ngọc sinh yên
Thử tình khả đãi thành truy ức
Chỉ thị đương thời dĩ võng nhiên

Mạn phép dịch nghĩa là:

Cây đàn sắt đẹp đẽ vì cớ gì có 5 chục dây
Mỗi dây mỗi trụ gợi nhớ lại thời trai trẻ
Học trò họ Trang mộng sớm mê làm con bướm
Vua nước Thục tiếc xuân chết hóa thành đỗ quyên
Biển xanh trăng sáng khiến ngọc trai có lệ
Ruộng lam trời ấm làm viên ngọc hóa khói hơi
Tình này có thể đã là kỉ niệm
Chỉ là ngày đó không được như ý nguyện
Tính ra cụ Nguyễn mượn ý thơ Đường lồng vào Truyện Kiều cũng không ít, nhưng không sao vì một khi cụ đã dụng thì lớp hậu bối không ai tả hay hơn cụ nữa ... toàn những câu lục bát đắt giá
 

Vọng Lư sơn bộc bố

Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên,
Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.
Phi lưu trực há tam thiên xích,
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.

Haizzz ngẫm sự đời bon chen đua đòi sân si, quá chán nản ! Đôi lúc chỉ muốn ung dung tự tại thả hồn vào đất trời
 
Tính ra cụ Nguyễn mượn ý thơ Đường lồng vào Truyện Kiều cũng không ít, nhưng không sao vì một khi cụ đã dụng thì lớp hậu bối không ai tả hay hơn cụ nữa ... toàn những câu lục bát đắt giá
Thí chủ nhắc, tại hạ mới nhớ tiên điền đại hiệp có ghi bài thơ này trong truyện kiều. Có người việt từng nói, ko đọc truyện kiều thì đừng bàn luận về tiếng việt. Cũng như người tàu có câu, khai đàm bất thuyết hồng lâu mộng, đọc hết thi thư cũng phí công. Có là phóng ngôn thì cũng có cái lý của nó. Tại hạ đã lâu ko đọc lại truyện kiều, còn hồng lâu mộng thì có đọc mà quên quá nửa rồi.

Quay lại với đoạn dẫn bài thơ Cẩm sắt trong truyện kiều, thì tại hạ có tự hỏi không biết cái không khí chung cục của câu chuyện có ảnh hưởng gì đến tâm thế của tác giả khi trích dẫn lại bài thơ ko? Nếu bài thơ giống như một bản nhạc, bản nhạc dù buồn sầu u uẩn, nếu chơi với tiết nhịp vừa phải thì cũng bớt đi cái sự bi hoài đấy. Tại hạ nói thế vì cảm nhận trực tiếp của tại hạ về bài thơ là nỗi niềm về một tấm tình quá vãng, là ái tình giữa nam nhân với nữ nhân. Thơ nhắc tới ái tình nam nữ còn có Đỗ mục. Nhưng vị tiểu đỗ này nhắc tới ái tình bằng cái giọng của một dân chơi lãng tử. Khi tổng kết cuộc ăn chơi thác loạn mười mấy năm trời, đỗ mục huyênh hoang chốt 1 câu là Doanh đắc thanh lâu bạc hãnh danh, lầu xanh để tiếng kẻ mau bạc lòng. Còn lý thương ẩn, thì nói đến ái tình bằng cái giọng u uẩn bi hoài. Thơ tiểu lý có câu Hải ngoại đồn văn cánh cửu châu, tha sinh vị bốc thử sinh hưu, tức là Nghe đồn ngoài biển có đảo cửu châu, kiếp sau ko biết được còn kiếp này đành thôi. Cũng như câu thơ Cầm sắt vô đoan ngũ thập huyền, nhất huyền nhất trụ tứ hoa niên. Câu thơ mở đầu đưa đến cảm nghĩ trực diện, cùng với nó là nỗi niềm bi hoài mênh manh dàn trải theo cả thời gian lẫn không gian.

Ngoài trời mưa gió dầm dề, tại hạ buồn tình phóng đàm khoát luận với thí chủ đôi câu chuyện cho dứt mộng sầu.
 
Sửa lần cuối:

Vọng Lư sơn bộc bố

Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên,
Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.
Phi lưu trực há tam thiên xích,
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.

Haizzz ngẫm sự đời bon chen đua đòi sân si, quá chán nản ! Đôi lúc chỉ muốn ung dung tự tại thả hồn vào đất trời
Khí ngã khứ giả
Tạc nhật chi nhật bất khả lưu
Loạn ngã tâm giả
Kim nhật chi nhật đa phiền ưu
...
Ở đời sự chẳng như mong
Sớm mai rũ tóc chơi rong ngũ hồ
 
Thí chủ nhắc, tại hạ mới nhớ tiên điền đại hiệp có ghi bài thơ này trong truyện kiều. Có người việt từng nói, ko đọc truyện kiều thì đừng bàn luận về tiếng việt. Cũng như người tàu có câu, khai đàm bất thuyết hồng lâu mộng, đọc hết thi thư cũng phí công. Có là phóng ngôn thì cũng có cái lý của nó. Tại hạ đã lâu ko đọc lại truyện kiều, còn hồng lâu mộng thì có đọc mà quên quá nửa rồi.

Quay lại với đoạn dẫn bài thơ Cẩm sắt trong truyện kiều, thì tại hạ có tự hỏi không biết cái không khí chung cục của câu chuyện có ảnh hưởng gì đến tâm thế của tác giả khi trích dẫn lại bài thơ ko? Nếu bài thơ giống như một bản nhạc, bản nhạc dù buồn sầu u uẩn, nếu chơi với tiết nhịp vừa phải thì cũng bớt đi cái sự bi hoài đấy. Tại hạ nói thế vì cảm nhận trực tiếp của tại hạ về bài thơ là nỗi niềm về một tấm tình quá vãng, là ái tình giữa nam nhân với nữ nhân. Thơ nhắc tới ái tình nam nữ còn có Đỗ mục. Nhưng vị tiểu đỗ này nhắc tới ái tình bằng cái giọng của một dân chơi lãng tử. Khi tổng kết cuộc ăn chơi thác loạn mười mấy năm trời, đỗ mục huyênh hoang chốt 1 câu là Doanh đắc thanh lâu bạc hãnh danh, lầu xanh để tiếng kẻ mau bạc lòng. Còn lý thương ẩn, thì nói đến ái tình bằng cái giọng u uẩn bi hoài. Thơ tiểu lý có câu Hải ngoại đồn văn cánh cửu châu, tha sinh vị bốc thử sinh hưu, tức là Nghe đồn ngoài biển có đảo cửu châu, kiếp sau ko biết được còn kiếp này đành thôi. Cũng như câu thơ Cầm sắt vô đoan ngũ thập huyền, nhất huyền nhất trụ tứ hoa niên. Câu thơ mở đầu đưa đến cảm nghĩ trực diện, cùng với nó là nỗi niềm bi hoài mênh manh dàn trải theo cả thời gian lẫn không gian.

Ngoài trời mưa gió dầm dề, tại hạ buồn tình phóng đàm khoát luận với thí chủ đôi câu chuyện cho dứt mộng sầu.
Hay !
Sức cảm thụ của bạn thật phi phàm ... đọc thơ hay thì dễ, cảm nhận cái hay rồi truyền tải cho người khác hình dung được mới khó !
Bạn chắc nghiên cứu Đường thi sâu lắm ... tôi thì chỉ ở mức cưỡi ngựa xem hoa, thẩm thấu chút da lông; mới chỉ vậy thôi mà cũng phần nào nhẹ nhàng được tâm hồn
 
Hoài thượng biệt hữu nhân

Dương Tử giang đầu dương liễu xuân
Dương hoa sầu sát độ giang nhân
Sổ thanh phong địch ly đình vãn
Quân hướng Tiêu Tương, ngã hướng Tần


Trời về tối lại đang mưa, ngồi trước sân hút thuốc chẳng hiểu sao hơi man mác buồn, buồn vô cớ ... tự nhiên nhớ đến bài thơ này !
 

Hoàng Hạc lâu

Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,
Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu.
Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản.
Bạch vân thiên tải không du du.
Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ.
Phương thảo thê thê Anh Vũ châu.
Nhật mộ hương quan hà xứ thị !
Yên ba giang thượng sử nhân sầu./.

Tự dưng cảm thán bài thơ này ! Chẳng biết cái sầu của tác giả có giống trong hoàn cảnh bây giờ của tôi không ... cuộc sống quá bộn bề lo toan, tôi thì vẫn cố gắng gồng gánh từng ngày, từng ngày !
Đêm, chỉ mình tôi với tôi trước hiên nhà ... tâm sự thi ca, mượn ý cổ nhân để giãy bày tâm trạng ... Âu cũng nhẹ nhõm vài phần !
 

Hoàng Hạc lâu

Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,
Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu.
Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản.
Bạch vân thiên tải không du du.
Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ.
Phương thảo thê thê Anh Vũ châu.
Nhật mộ hương quan hà xứ thị !
Yên ba giang thượng sử nhân sầu./.

Tự dưng cảm thán bài thơ này ! Chẳng biết cái sầu của tác giả có giống trong hoàn cảnh bây giờ của tôi không ... cuộc sống quá bộn bề lo toan, tôi thì vẫn cố gắng gồng gánh từng ngày, từng ngày !
Đêm, chỉ mình tôi với tôi trước hiên nhà ... tâm sự thi ca, mượn ý cổ nhân để giãy bày tâm trạng ... Âu cũng nhẹ nhõm vài phần !
cho tau cảm thán vứi
Đêm vìa ngẫm nghĩ cuộc đời nài
Cuộc đời chả khác đéo cái bể khổ
Ngụp lặn vùng vẫy qua được là qua đời
 
Top